Η συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανία στην ανάπτυξη πυραυλικών συστημάτων

Ένας από τους ιδιαίτερα απαιτητικούς τεχνολογικά τομείς, στους οποίους η ελληνική αμυντική βιομηχανία έχει επιδείξει διαχρονικά αξιόλογα δείγματα των δυνατοτήτων της, είναι η ανάπτυξη και κατασκευή υποσυστημάτων για πυραυλικά συστήματα. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 η ελληνική αμυντική βιομηχανία συμμετέχει στην κατασκευή τμημάτων πυραύλων αέρος-αέρος, κάτι που συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια, με συνολικά οκτώ ελληνικές εταιρείες να αναλαμβάνουν συμβάσεις ως κατασκευαστές ή σχεδιαστές υποσυστημάτων πυραύλων.

Γράφει ο Γιώργος Τσιμπούκης

Πιο συγκεκριμένα, η Olympic Tools Hellas, η Miltech Hellas, η INTRACOM Defense Electronics (IDE), η EAB, η ΕΛΦΟΝ, η BOSA, SIELMAN και τα ΕΑΣ συμμετείχαν διαχρονικά στη συντήρηση, σχεδίαση και κατασκευή υποσυστημάτων σε έξι διαφορετικά ευρωπαϊκά και αμερικανικά προγράμματα πυραυλικών συστημάτων. Σήμερα οι ελληνικές εταιρείες, καταφέρνουν να κερδίζουν με την αξία τους και την ποιότητα της δουλειάς τους, την εμπιστοσύνη των ξένων εταιρειών με τις οποίες συνεργάζονται, αναπτύσσοντας νέα υποσυστήματα, τα οποία ολοκληρώνονται σε σύγχρονα πυραυλικά συστήματα.

Τα πρώτα βήματα της ελληνικής βιομηχανίας στον τομέα των πυραυλικών συστημάτων

Η πρώτη προσπάθεια συμμετοχής της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στην κατασκευή υποσυστημάτων για πυραύλους, πραγματοποιήθηκε με την εταιρεία Olympic Tools Hellas, η οποία στις αρχές της δεκαετίας του 1990 κατασκεύασε το μηχανολογικό και ηλεκτρονικό τμήμα του σερβομηχανισμού κίνησης της κεφαλής του πυραύλου αέρος-αέρος R.550 Magic II, σε συνθήκες ελεγχόμενου περιβάλλοντος.

Το αμέσως επόμενο πρόγραμμα, αφορούσε την κατασκευή από την ΕΑΒ του σωλήνα εκτόξευσης του φορητού αντιαεροπορικού πυραύλου FΙΜ-92Β/C Stinger Blοck-1, ενώ η ΠΥΡΚΑΛ (νύν ΕΑΣ) κατασκεύασε την εκρηκτική κεφαλή του πυραύλου, καλύπτοντας τμήμα των παραγγελιών του ευρωπαϊκού προγράμματος παραγωγής του συγκεκριμένου συστήματος, αλλά και του ελληνικού προγράμματος, που ακολούθησε στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Την ίδια περίοδο, η ΕΑΒ ανέλαβε να αναβαθμίσει σημαντικό αριθμό πυραύλων αέρος-αέρος ΑΙΜ-9L Sidewinder στο επίπεδο AIM-9P4 με αμερικανική τεχνογνωσία. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, μία άλλη ελληνική εταιρεία, η BOSA Α.Ε, προχώρησε στην ανάπτυξη ενός αντιαεροπορικού συστήματος χαμηλού κόστους, αξιοποιώντας παλαιούς πυραύλους αέρος-αέρος AIM-9L.

Το αντιαεροπορικό σύστημα ARIS, αποτελείτο από ένα πυργίσκο, ο οποίος διέθετε εκατέρωθεν δύο ζεύγη ραγών εκτόξευσης, επί των οποίων τοποθετούνταν οι πύραυλοι. Στην κορυφή του πυργίσκου είχε τοποθετηθεί το ηλεκτρο-οπτικό σύστημα ημέρας/νύκτας, με το οποίο γινόταν ο εντοπισμός και η σκόπευση του στόχου σε συνδυασμό με τον αισθητήρα υπερύθρων των πυραύλων. Ο πυργίσκος μπορούσε να πραγματοποιήσει πλήρη περιστροφή και να ανυψωθεί από 0-70 μοίρες.

Το σύστημα μπορούσε να διασυνδεθεί με άλλους αισθητήρες, ενώ η εμβέλεια του πυραύλου έφτανε τα 10 χλμ. Δυστυχώς όμως, το σύστημα δεν δοκιμάστηκε, αφού δεν υπήρξε ενδιαφέρον από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Την ίδια χρονική περίοδο, το 1995, η IDE αναλαμβάνει την ανάπτυξη της τηλεμετρικής διάταξης του πυραύλου RIM-162 ESSM, ένα πρόγραμμα που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, αφού τον Οκτώβριο του 2013, η ελληνική εταιρεία υπέγραψε νέα σύμβαση κατασκευής υποσυστημάτων, ανεβάζοντας το συνολικό ύψος των συμβάσεων που έχει υλοποιήσει στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος στα 50 εκατομμύρια δολάρια. Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα εκτός από την IDE, συμμετέχουν η ΕΑΒ και η εταιρεία ELFON.

Παράλληλα με το πρόγραμμα του ESSM, η IDE ανέλαβε την παραγωγή των ηλεκτρονικών μονάδων του συστήματος καθοδήγησης και ελέγχου του αμερικανικού πυραύλου αέρος-εδάφους AGM-65G Maverick. Μερικά χρόνια αργότερα, το 1998 ξεκινά ίσως το πιο σημαντικό για την ελληνική αμυντική βιομηχανία πυραυλικό πρόγραμμα. Πρόκειται για την πολυεθνική προσπάθεια ανάπτυξης του πυραύλου αέρος-αέρος νέας γενιάς IRIS-T από έξι ευρωπαϊκές χώρες. Πιο συγκεκριμένα, στην κοινοπραξία συμμετέχουν, η Γερμανία με ποσοστό 46%, η Ιταλία με 19%, η Σουηδία με 18%, η Ελλάδα με 8,5%, η Ισπανία με 4% και η Νορβηγία με 4,5%. Η ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα περιλαμβάνει τις εταιρείες IDE, ΕΑΣ και ΕΑΒ.

Η συμμετοχή της IDE στο πρόγραμμα (άνω των 70 εκατ. ευρώ) περιελάμβανε την σχεδίαση, ανάπτυξη και κατασκευή της “Τροφοδοτικής Διάταξης του Συστήματος Πλοήγησης και της Τηλεμετρίας” του βλήματος, καθώς και της “Συσκευής Λειτουργικών Ελέγχων στο Πεδίο”. Από την πλευρά τους τα ΕΑΣ αξιοποιώντας την τεχνογνωσία που απέκτησαν από το πρόγραμμα των πυραύλων FΙΜ-92Β/C Stinger Blοck-1 σχεδίασαν, ανέπτυξαν και κατασκευάζουν ακόμη και σήμερα στο εργοστάσιο της εταιρείας στην Ελευσίνα, το μηχανισμό Ασφάλειας–Όπλισης του πυραύλου IRIS-T, καθώς και τη διευθυνόμενη υψηλής εκρηκτικότητας θραυσματογόνο κεφαλή του. Τέλος, η ΕΑΒ ανέπτυξε και κατασκεύασε το συνδετικό με το αεροσκάφους καλώδιο του IRIS-T, ενώ είναι ο αποκλειστικός κατασκευής των dummy βλημάτων IRIS-T, τα οποία χρησιμοποιούνται για εκπαίδευση.

Νέες συμβάσεις για την ελληνική βιομηχανία στην νέα χιλιετία

Το 2005 ήταν ακόμη μία χρονιά επιτυχιών για την ελληνική αμυντική βιομηχανία στον τομέα των πυραυλικών συστημάτων, αφού τότε η IDE αναλαμβάνει την παραγωγή των ηλεκτρονικών συστημάτων του ανιχνευτή υπέρυθρων της μονάδας καθοδήγησης του πυραύλου RIM-116 RAM, ο οποίος χρησιμοποιείται από οκτώ συνολικά χώρες. Έχοντας αποκτήσει σημαντική εμπειρία από το πρόγραμμα του πυραύλου αέρος-αέρος IRIS-T, η παραγωγή του οποίου συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, η IDE ανέλαβε το 2007 να αναπτύξει και να κατασκευάσει το ελεγχόμενο από λογισμικό σύστημα ζεύξης δεδομένων, του υπό ανάπτυξη αντιαεροπορικού πυραύλου IRIS-T SLM της εταιρείας DIEHL BGT Defence.

Το ελληνικό υποσύστημα, χρησιμοποιείται για τη μετάδοση στο πύραυλο των δεδομένων που σχετίζονται με τις μεταβολές της θέσης του στόχου σε σχέση με το IRIS-T SLΜ, διατηρώντας σε συνδυασμό με το σύστημα GPS/INS, την πορεία του πυραύλου προς το στόχο. Το ελληνικό σύστημα ζεύξης δεδομένων, είναι ανθεκτικό σε παρεμβολές και αποτελεί το μοναδικό σύστημα καθοδήγησης του βλήματος από τον εκτοξευτή προς το στόχο, μέχρις ότου τεθεί σε λειτουργία ο αισθητήρας IIR του πυραύλου, ο οποίος εγκλωβίζει το στόχο στην τελική φάση. Εκτός όμως από την IDE, μία ακόμη ελληνική εταιρεία κατάφερε να αναλάβει την κατασκευή ενός αισθητήρα καθοδήγησης πυραύλου. Έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη της εταιρείας MBDA, κατασκευάζοντας τα προηγούμενα χρόνια τα ηλεκτρονικά μέρη του πυραύλου αέρος-αέρος MICA IIR, η εταιρεία Miltech Hellas έκανε ένα βήμα μπροστά και ανέλαβε το 2010 την κατασκευή κατόπιν μεταφοράς τεχνογνωσίας της κεφαλής καθοδήγησης του πυραύλου MICA ΙIR.

Η κατασκευή του υποσυστήματος πραγματοποιήθηκε σε θάλαμο ειδικών προδιαγραφών καθαρότητας από εξειδικευμένο προσωπικό της εταιρείας. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα τεχνολογικής προόδου της ελληνικής πολεμικής βιομηχανίας, αφού για πρώτη φορά αποκτήθηκε η σχετική τεχνογνωσία και κατασκευάστηκε εξ’ ολοκλήρου στην Ελλάδα, το τμήμα του αισθητήρα που καθοδηγεί τον πύραυλο προς το στόχο. Τέλος η εταιρεία SIELMAN έχει πραγματοποιήσει τη συντήρηση των συστημάτων καθοδήγησης και ελέγχου των πτερύγων του πυραύλου MIM-23Β του αντιαεροπορικού συστήματος Ι-Hawk PIP Phase III για τις Γαλλικές, Ρουμανικές και Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς και την ολική συντήρηση του σταθμού ελέγχου, των ραντάρ και των εκτοξευτών του συγκεκριμένου συστήματος για το Μπαχρέιν

Το μέλλον της ελληνικής βιομηχανίας στον τομέα των πυραυλικών συστημάτων

Η ποιότητα του βιομηχανικού έργου που οι ελληνικές εταιρείες εκτέλεσαν στα παραπάνω προγράμματα, δεν πέρασε απαρατήρητη από την γαλλική βιομηχανία. Έτσι στα τέλη του 2010, η Γαλλία υπέβαλε πρόταση στην Ελλάδα για τη συμμετοχή της χώρας μας, στο πρόγραμμα ανάπτυξης του διαδόχου του πυραύλου MICA IR/EM. Το νέο βλήμα θα πρέπει να είναι διαθέσιμο για υπηρεσία το 2020, διαφορετικά όπως ισχυρίζονται οι Γάλλοι, η Αεροπορία τους θα πρέπει να αγοράσει για πρώτη φορά πυραύλους αέρος-αέρος από τρίτη χώρα. Για αυτό το λόγο, η κυβέρνηση Hollande έθεσε την ανάπτυξη του νέου πυραύλου στις προτεραιότητες του εξοπλιστικού προγράμματος της περιόδου 2014-2019. Κύριος ανάδοχος του προγράμματος, είναι η εταιρεία MBDA. Όπως αναλύθηκε παραπάνω, οι ελληνικές εταιρείες έχουν ήδη σημαντική τεχνογνωσία από τη συμμετοχή τους σε πέντε προγράμματα ανάπτυξης και κατασκευής πυραύλων και η τεχνολογία, αλλά και η εξειδίκευση του προσωπικού των ελληνικών εταιρειών θα διατηρηθεί, μόνο αν υπάρξει συμμετοχή αυτών σε ένα νέο αναπτυξιακό πρόγραμμα.

Επομένως χρειάζεται, έστω και τώρα, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, να αντιληφθεί τη σημασία της συμμετοχής της χώρας μας σε προγράμματα σαν και αυτά, ακόμα και με την αρχική καταβολή ενός συμβολικού ποσού για τη συμμετοχή μας, διαφορετικά η πατρίδα μας θα χάσει άλλη μία ευκαιρία να “ανέβει” στο “τεχνολογικό τρένο” της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.

http://www.defencenews.gr/index.php/die-asfaleia/ereuna-texnologia/336-i-symmetoxi-tis-ellinikis-amyntikis-viomixania-stin-anaptyksi-pyravlikon-systimaton